DE SCHAAKPANDOERING

11/10/24

Het valt op, het herdenkingsteken in de bocht van de Wezelstraat, die onbeduidende strook onkruid met asfalt onder waar geen zinnig mens wat zoeken komt. Tot nu.

Sinds kort parkeren dagelijks Britse bussen met bejaarden op onze oprit. Het ‘In Memoriam’ aan de betonnen paal die kreunt onder de klimop en dapper de grens tussen straat en weide aangeeft, lokt ze bij de vleet. Zodra zo’n bus z’n deuren opent, waait een wufte lijklucht het weiland tegemoet. Oud-strijders gooien hun rollator van de trap en staan koppig te wachten in het deurgat tot de buschauffeur hen op z’n rug de straat op helpt. Even het gebit weer op z’n plaats duwen en de toupet van voor de ogen halen, en ze zijn klaar voor de volgende halte op hun War Remembrance Tour.

‘So what’s this battle then, old chap?’, vragen ze me steevast met een mondlucht die louter uit verdampte cheddar bestaat.

Ik begin dan altijd beleefd te antwoorden, maar word keer op keer – je zult het altijd zien – onderbroken door de Union Jack die uit de handen van zijn houder is gebeefd en pardoes de modderplas kiest om in neer te zijgen in plaats van het droge stukje gras ernaast.

‘Oh dear.’

Ach, ze snappen het wel, die ouwe rakkers. Hun toast met marmelade stort tenslotte ook elke ochtend met de verkeerde kant omlaag te pletter op hun keukenvloer.

Maar nu wordt het me toch stilaan wat veel. Daarom heb ik een bandje opgenomen dat ik geheel gratis ter beschikking stel in een draagbare bandopnemer die is opgehangen aan de paal, naast de gedenkplaat. Daarop staat het hele verhaal te horen. Het staat u vrij te komen luisteren.

Het beschrijft elk bloederig detail van de Schaakpandoering die hier op deze plek plaatsvond op 11 oktober 2024. Een dag die inktzwart in veel geheugens staat gegrift. Het maakt gewag van het monster van Menen dat geen genade kende met negen dappere mannen en één dappere vrouw die tot hun laatste snik gestreden hebben. Alas.

“A horse, a horse. My kingdom for a horse.” Die kreet werd vaak geslaakt die avond. In dovemansoren, dáár viel ze. “Close your eyes and think of England”, dacht de enige vrouw in ons midden op het eind.

La perte était totale.

Had het een verschil gemaakt als Regitov, Ginotov en Carlov onze linie hadden versterkt? Nooit zullen we het weten. We hebben hun namen voor de vorm wel bijgeschreven op de gedenkplaat op de paal hier in de bocht. Het voelde aan alsof ook zij verloren hadden.

Zo goed was hij.

In Flander’s fields staat nu een paal.

Er is nog plaats.